Afmælisdagar og uppruni þeirra
|
|
Að halda upp á afmælisdaginn sinn er aldagömul hefð, sem á rætur að rekja til þess tíma þegar menn fóru að fylgjast með gangi sólarinnar, tunglsins og stjarnanna á kerfisbundinn hátt. Menn áttuðu sig á að tunglið varð fullt á um það bil 30 daga fresti. Þetta tímabil var kallað mánuður eftir mánanum. Hver mánuður fékk svo nafn eins og vikudagarnir. Þannig varð dagatalið til og afmælisdagarnir um leið því menn vissu þá hvaða dag þeir fæddust. Í upphafi trúðu menn því að menn væru sérstaklega heppnir á afmælisdaginn sinn. Til að gera daginn enn betri fóru menn að færa þeim sem átti afmæli gjafir. Reyndar trúðu menn líka að andar hefðu áhrif á líf manna á afmælisdögum, en aldrei þó meira en á fyrsta afmælisdeginum eða réttarasagt fæðingardeginum. Þá áttu andar, bæði góðir og vondir, að taka ákvarðanir um framtíð barnsins. Þessi trú minnir á það sem segir í sögunni um Þyrnirós þegar góðu og vondu heillanornirnar segja fyrir um það sem átti eftir að drífa á daga Þyrnirósar. Í Bandaríkjunum er sérstakur siður tengdur afmælisdeginum, en það er að slá afmælisbarnið. Hefðin segir að slá eigi eitt högg fyrir hvert ár og svo eitt til að vaxa, hafa nóg að borða og vera glaður og svo eitt til að maður geti gift sig. Í gamladaga trúðu menn að það boðaði ógæfu að slá afmælisbarnið ekki, en í dag er það bara gert upp á grín. Menn slá heldur ekki fast - annars væri líka örugglega svaka fúlt að vera 80 ára! Sumir halda reyndar ekki upp á afmælið sitt. Það á við um alla sem nota ekki dagatal, sem eru reyndar aðallega ættbálkar í Afríku og Suður-Ameríku. Í staðinn er gjarnan haldið upp á annað með veislu t.d. að viðkomandi er orðinn fullorðinn, fer í sína fyrstu veiðiferð og svo framvegis. Aðrir sem halda ekki upp á afmælið sitt eru þeir sem tilheyra trúflokkinum Guð fyrir Jehóva og kalla sig Votta Jehóva. Þeim finnast afmælisdagar einfaldlega ekki mikilvægir og halda því ekki upp á þá. Á grísku eyjunni Kreta þykir óviðeigandi að opna afmælisgjafirnar sínar á meðan gestirnir eru enn í veislunni. Þar vilja menn meina að veislan eigi að snúast um gestina en ekki gjafirnar. Á síðunni http://www.guinnessworldrecords.com/ er hægt að skoða alls konar heimsmet og þar á meðal er hægt að sjá yfirlit yfir elstu eintaklingana sem eru á lífi. Stærsta afmælisterta sem hefur verið bökuð vóg 5486 kílo, sem er álíka og yfir 5000 venjulegar afmælistertur. Því miður var tertan borðuð í fyrra í New York, en auðvitað er ekkert sem segir að þú getir ekki reynt að bæta metið!!! Fjölmennasta afmælisveisla sem vitað er að hafi verið haldin var líka í Bandaríkjunum, þegar 35.000 manns mættu í afmæli Harlan Sanders, sem átti víst verksmiðju til að vinna grillkjúklinga. Veislan var haldin fyrir 26 árum, en líklega hefði stóra kakan komið að góðum notum í þessari veislu! |