Ópersónulegar sagnir
|
|
Oftast eru sagnir persónulegar Það þýðir að þær laga sig eftir persónu gerandans, frumlagsins. (ég sef, þú sefur, við sofum, þið sofið, þeir sofa.) Hér breytist sögnin eftir því hvaða persóna og tala er á fornafninu. Ópersónulegar sagnir hafa einfaldari beygingu en venja er með sagnir í íslensku. Þær eru óbreyttar í öllum persónum og báðum tölum. Hins vegar reynist mörgum erfitt að finna rétt föll á frumlögin sem fylgja þeim. Til dæmis er rétt að segja: Mig langar (ekki mér) Mig dreymir (ekki mér) Svo eru líka tvær persónulegar sagnir sem oft eru notaðar eins og þær væru ópersónulegar. Þetta eru sagnirnar hlakka og kvíða. Rétt er að segja: Ég hlakka til jólanna (ekki mig/mér hlakkar) Ég kvíði fyrir vetrinum (ekki mig/mér kvíðir/kvíður) Langlang lang flestar ópersónulegar sagnir hafa merkingu sem tengist tilfinningum, skynjun, mati. Það er sæmilega góð regla. Hins vegar er ómögulegt að finna reglu um það hvenær ópersónuleg sögn tekur með sér frumlagsorð í þolfalli eða þágufalli. Það er eitthvað sem verður einfaldlega að læra utanbókar. D æmasafn: Með þolfalli | Með þágufalli | mig langar mig dreymir mig syfjar mig þyrstir mig minnir mig grunar mig svíður (í sárið) mig vantar mig rámar mig hrjáir mig verkjar mig órar mig klígjar mig tekur (sárt)
| mig klæjar mig svengir mig hryllir mig fýsir mig ber (að landi) mig rekur (að landi) mig skortir mig munar mig brestur (kjark) mig svimar mig lengir (eftir e-u) mig hungrar mig hlægir |
| mér finnst mér leiðist mér líkar mér þykir mér geðjast mér liggur (á) mér svíður (tjónið) mér dettur (í hug) mér sárnar mér blæðir mér hlýnar mér kólnar mér dámar mér líst (vel á) | mér stendur (á sama) mér ber (að gera e-ð) mér líður mér gengur mér blöskrar mér ofbýður |
| Sumir rugla saman þessum tveimur flokkum, að minnsta kosti nokkrum algengum sögnum í þeim. Algengast er þá að fólk noti þágufall með sögnum sem hafa alltaf tekið með sér þolfall. Til dæmis má nefna mér langar og mér vantar Allerfiðlega gengur að venja fólk af þessu en það tekst þó stundum alveg og stundum að hálfu. Stundum þegar fólk hefur lært í skóla að segja mig langar og mig vantar heyrist hins vegar sagt: Mig vantar eitt blað - og Sigurði líka :-) Mig langar í ís en honum langar í frostpinna :-) Fólk man regluna og notar dæmið sem það lærði en yfirfærir regluna ekki á önnur orð sem ættu að standa á sama hátt. Nokkrar sagnir sem "eiga að vera" persónulegar hafa af einhverjum sökum dottið inn í hóp ópersónulegra sagna og það er mikið reynt að leiðrétta það, fá fólk til að breyta út frá þeirri hefð. Þegar að er gáð er eðlileg skýring á því af hverju þessar sagnir hafa farið á flakk. Þær hafa nefnilega sambærilega tilfinningamerkingu og ópersónulegu sagnirnar. Þess vegna finnst fólki þær eiga að haga sér eins og allar hinar. En því miður, reglurnar eru skýrar. Þetta eru sagnirnar: hlakka | kvíða | finna (til) | kenna (til) | Ég hlakka (til) þú hlakkar Guðrún hlakkar Strákarnir hlakka
| ég kvíði (fyrir) þú kvíðir Guðrún kvíðir Strákarnir kvíða | Ég finn til Þú finnur til Guðrún finnur til Strákarnir finna til | Ég kenni til Þú kennir til Guðrún kennir til Strákarnir kenna til
| Ópersónulegar sagnir laga sig ekki að frumlaginu sem þær standa með og eru eingöngu notaðar í þriðju persónu eintölu. Skrifaðu setningar með fimm mismunandi ópersónulegum sögnum.
RadEditor - HTML WYSIWYG Editor. MS Word-like content editing experience thanks to a rich set of formatting tools, dropdowns, dialogs, system modules and built-in spell-check.
RadEditor's components - toolbar, content area, modes and modules | | | | | Toolbar's wrapper | | | | | | Content area wrapper | | RadEditor's bottom area: Design, Html and Preview modes, Statistics module and resize handle. |
It contains RadEditor's Modes/views (HTML, Design and Preview), Statistics and Resizer
Editor Mode buttons | Statistics module | Editor resizer | | |
| | RadEditor's Modules - special tools used to provide extra information such as Tag Inspector, Real Time HTML Viewer, Tag Properties and other. | | | | | | Mundu að geyma svarið þitt á nokkurra mínútna fresti
|